In een tijd waarin elk stukje publieke en semi-publieke ruimte onder druk staat, verdient de tussenruimte meer aandacht. Deze blogpost zoomt in op een plek die schijnbaar onbeduidend is, maar fundamenteel toont hoe ruimte kan verbinden, vertragen en tot rust brengen, zonder zichzelf op te dringen.
Op Campus Gasthuisberg van de KU Leuven, ingebed tussen de imposante gebouwen Onderwijs en Navorsing en het studentenrestaurant Alma, ligt een dakterrasachtige tussenruimte die in eerste instantie eenvoudig oogt. Maar wie vertraagt, merkt hoe ze meer is dan een functionele doorgang. Ze verbindt ingangen, ondersteunt beweging en biedt tegelijk een plek voor rust en ontmoeting, zonder expliciete bestemming. In deze semi-publieke circulatiezone, op een onderliggende bouwlaag, werden ventilatieroosters subtiel geïntegreerd in een doordacht ontwerp. Zo ontstond een plek die het ritme van de campusdag niet alleen volgt, maar ook beïnvloedt.
Ontwerpen door ruimte te laten
De kracht van deze campusruimte in Leuven schuilt in wat er níét is. Geen overdaad aan prikkels of opgelegde routes, maar eenvoud, ademruimte en zachte overgangen. Hoewel het een circulatiezone tussen ziekenhuis en universiteitsgebouwen is, volgt de doorstroom geen rigide patroon. De paden bewegen meanderend, als vanzelf. De harde lijnen van de omliggende architectuur worden verzacht door eilanden van lage beplanting en schaduwrijke bomen, afgestemd op de draagstructuur van het dak. Het resultaat is een ontwerp dat ruimte laat voor rust, overzicht en een natuurlijke, ongedwongen doorstroom. Wisselende lichtinval en seizoensgroen zorgen voor een omgeving die meeademt met haar gebruikers.
Straatmeubilair als stille uitnodiging
Het meubilair in deze ruimte is een stille uitnodiging, geen dwingende instructie. De keuze viel op zitbanken uit de Tramet-collectie van Escofet 1886: lage, robuuste houten zittingen op een gepoedercoate stalen structuur, zonder rug- of armleuningen. Deze banken zijn verankerd in de onderliggende bestrating en passen zich aan de ruimte aan zonder deze te domineren. Een bewuste beslissing, afgestemd op het mobiele publiek van studenten, onderzoekers en medewerkers. Ze nodigen uit tot zitten, rusten of praten — zonder richting te geven. De plaatsing, soms tegen een groene rand, soms vrij in de ruimte, versterkt het gevoel van vrijheid en informeel gebruik.
Ook de afvalbakken, geïntegreerd in het visuele ritme, zijn meer dan louter functionele objecten. In een ruimte waar dagelijks honderden mensen passeren, vaak met eten of drinken van het nabijgelegen Alma, zijn ze onmisbaar voor het behoud van een verzorgde omgeving. Hun onopvallende plaatsing ondersteunt de beleving zonder te storen.
Een mentale adempauze
Zo wordt deze plek een echte mentale bufferzone — een overgang tussen colleges, een kalm moment tussen afspraken, een plek waar je alleen kunt zijn of juist samen. Voor studenten en personeel is het de ideale locatie om buiten een lunch te eten, in de zon of in de luwte van de bomen. Deze verblijfsplek met natuurlijke beschutting en overzicht vraagt niets, maar laat alles toe. Precies dat maakt haar van onschatbare waarde op een veeleisende campus.
Wat deze plek laat zien over ruimtekwaliteit
Dit project toont dat ook verbindingszones op campussen en ziekenhuisterreinen betekenisvol kunnen zijn wanneer ze ontworpen worden met aandacht voor gedrag, ritme en rust. Niet door spektakel, maar door verfijning. De inzichten die eruit voortvloeien overstijgen disciplines: het gaat niet om het invullen van ruimte, maar om het toelaten van mogelijkheden. Door te kiezen voor duurzaam straatmeubilair, flexibele inrichting en niet-sturende elementen ontstaat een ruimte die vanzelfsprekend werkt. Die niet opvalt, maar wél wordt gebruikt, elke dag opnieuw.
Een adem tussen gebouwen
De tussenruimte op Campus Gasthuisberg is geen bestemming op zich, en net daarom is ze zo waardevol. Ze bewijst dat de meest betekenisvolle ontwerpen vaak die zijn die niet proberen op te vallen, maar wel blijven hangen. Een ruimte die je passeert, maar die — afhankelijk van wie je bent en wat je nodig hebt, op een unieke manier tot je spreekt. Geen spektakel, wel betekenis. Geen drukte, maar rust. Een ademruimte in het hart van een dynamische campusomgeving.
Wilt u veerkrachtige en mensgerichte overgangszones creëren voor uw eigen project? Ontdek hoe Servibo en het straatmeubilair van Escofet 1886 het potentieel van tussenruimtes kunnen benutten.